Çocuğunuzda DEHB olup olmadığını nasıl anlarsınız?

DEHB, yalnızca ergenlik periyoduna mahsus bir sorun değildir; okul öncesi devirde de kendini gösterebilir. Bu periyotta çocuklar, doğal gelişim süreçlerinin bir kesimi olarak bazen dikkatlerini toplayamayabilir, çok hareketli olabilir yahut sabırsızca davranabilirler. DEHB’yi tanımak, bu davranışların altında yatan nedenleri anlamak için profesyonel bir kıymetlendirme gereklidir.

DEHB belirtileri

Okul öncesi çocuklarda DEHB’nin belirtileri çoklukla üç ana kategoriye ayrılabilir: dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik.

1. Dikkat eksikliği: Oyun oynarken yahut bir aktiflikte uzun mühlet odaklanmakta zorlanma, sıkça kusur yapma ve eşyaları kaybetme üzere belirtiler gözlemlenebilir. Çocuklar, çoklukla verilen yönergeleri takip etmekte zorluk çekerler ve dikkatlerini uzun müddet bir noktada tutmakta zahmet yaşarlar.

2. Hiperaktivite: Çocuklar, yerlerinde durmakta zorlanır, daima hareket halindedirler. Uygunsuz vakitlerde koşma, tırmanma ve çok konuşma üzere davranışlar sergileyebilirler. Bu çok hareketlilik, bazen “motor takmış gibi” bir durum olarak tanımlanır.

3. Dürtüsellik: Soruları bitirmeden yanıt verme, sırasını beklemekte zorlanma, oburlarının kelamını kesme ve tepkisel davranışlar üzere dürtüsel hareketler görülebilir. Çocuk, ekseriyetle düşünmeden hareket eder ve sonuçları göz önünde bulundurmadan kararlar alabilir.

Bu belirtiler vakit zaman her çocukta görülebilir, lakin DEHB tanısı koyulabilmesi için bu belirtilerin sıklıkla ve uzun müddet devam etmesi gerekmektedir. Ayrıyeten, bu belirtiler çocuğun günlük hayatını, oyunlarını, öğrenme süreçlerini ve toplumsal alakalarını olumsuz bir biçimde etkilemelidir.

DEHB’nin erken tanınması, tedavi sürecinin muvaffakiyetle yönetilmesinde kilit bir rol oynar. Aileler, çocuğunda DEHB belirtilerini fark ettiğinde, bir çocuk hekimi ya da psikiyatristine başvurmalı ve profesyonel bir kıymetlendirme yapılmalıdır. Erken teşhis, uygun tedavi prosedürlerinin ve müdahalelerin planlanmasında çok değerlidir.

DEHB’li çocuklarla tesirli bir halde başa çıkabilmek için, ailelerin ve öğretmenlerin eğitimi büyük bir değer taşır. DEHB hakkında bilgi sahibi olmak, bu durumu daha uygun anlamanıza yardımcı olacaktır. Ailelerin dayanak kümelerine katılması, öteki ebeveynlerle tecrübe paylaşmaları ve profesyonel yardım almaları da epey yararlıdır.

Davranışsal tahlil yolları, çocuğun gelişimine katkıda bulunan değerli bir adımdır. Örneğin, kolay ve dengeli kurallar koymak, olumlu geri bildirimlerde bulunmak, küçük ödüllerle çocuğu motive etmek, onun yanlışsız davranışları pekiştirmesini sağlar. Ayrıyeten görsel takviyelerle organize olmayı kolaylaştırmak ve kısa, yönetilebilir misyonlarla çocuğu yönlendirmek tesirli stratejilerdendir.

Çocuğunuzun okulda gösterdiği davranışları ve muhtaçlıklarını anlamak, öğretmenlerle işbirliği yapmayı gerektirir. Okulda dikkatini dağıtan faktörleri azaltmak, net yönergeler vermek ve ferdi dayanak sağlamak, çocuğun muvaffakiyetini artırabilir.

Çocuğun gücünü sağlıklı bir halde atması için fizikî aktiviteler değerlidir. Tertipli oyun saatleri, spor aktiflikleri yahut açık hava aktiviteleri DEHB belirtilerini yönetmede yardımcı olabilir.

Bazen, psikoterapi prosedürleri, davranış terapisi yahut aile terapisi üzere profesyonel dayanaklar gerekebilir. Ayrıyeten, ilaç tedavisi de DEHB belirtilerini yönetmek için tesirli bir tahlil olabilir. Lakin ilaç tedavisi, bir hekimin değerlendirmesi ve ailenin onayı ile başlatılmalıdır.

Her çocuk benzersizdir ve DEHB belirtileri bireyden bireye farklılık gösterebilir. Sabırlı olmak, çocuğun güçlü istikametlerini keşfetmek ve ona destekleyici bir ortam sunmak, onun gelişimi için epeyce kıymetlidir. Profesyonel yardımla ve dengeli bir biçimde başa çıkma stratejileri uygulayarak, DEHB’li çocuklar başarılı bir biçimde büyüyebilir ve gelişebilirler.